Η ζήτηση πτυχίων με συγκεκριμένη
ειδικότητα συνδέεται άρρηκτα με τις παρούσες ανάγκες της αγοράς εργασίας.
Οι κλάδοι σπουδών που παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη ανάπτυξη αλλά και τις
περισσότερες ευκαιρίες είναι εκείνοι που έχουν την υψηλότερη ζήτηση σε
ανθρώπινο δυναμικό. Σύμφωνα με τη ζήτηση στελεχών που εκδηλώνεται από
αγγελίες που λαμβάνουμε ως Γραφείο Σταδιοδρομίας & Αποφοίτων από τις
εταιρείες, αλλά και με βάση τις σχετικές έρευνες για τους νεοεισερχόμενους στην
αγορά εργασίας, οι επιχειρήσεις σήμερα αναζητούν πτυχιούχους με τίτλους σπουδών
στη διοίκηση επιχειρήσεων, στις οικονομικές επιστήμες (κυρίως
χρηματοοικονομικής και λογιστικής κατεύθυνσης) και στη μηχανολογία (Πολυτεχνικές
Σχολές). Όσον αφορά στις μεταπτυχιακές σπουδές, τα πιο ‘δημοφιλή’
πτυχία της αγοράς αφορούν στη διοίκηση επιχειρήσεων (ΜΒΑ) και στα
χρηματοοικονομικά, ιδίως για θέσεις που προβλέπεται να καλυφθούν από νέους
χωρίς εργασιακή εμπειρία.
Ειδικότερα, οι εταιρείες συμβούλων,
παροχής υπηρεσιών, οι πολυεθνικές εταιρείες καθώς και οι βιομηχανίες αναζητούν
νέους με μεταπτυχιακούς τίτλους κυρίως στη διοίκηση επιχειρήσεων (ΜΒΑ).
Μάλιστα, ο συνδυασμός πρώτου πτυχίου μηχανικού με μεταπτυχιακό ΜΒΑ αποτελεί
πολύ δυνατό ‘χαρτί’ για έναν υποψήφιο. Ένα ανταγωνιστικό πτυχίο
μπορεί να αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα για την ένταξη του νέου στελέχους
στην αγορά εργασίας, ιδιαίτερα για εκείνους που κάνουν τα πρώτα τους
επαγγελματικά βήματα. Η διοίκηση επιχειρήσεων, τα οικονομικά – κυρίως με
λογιστική κατεύθυνση – και η μηχανολογία (engineering) – με έμφαση την
εξειδίκευση στον τομέα της ενέργειας που είναι και ο πιο αναπτυσσόμενος την
περίοδο αυτή - είναι οι επιστημονικοί κλάδοι από τους οποίους προέρχονται τα
πλέον περιζήτητα πτυχία σήμερα.
Τη σήμερον ημέρα, βέβαια, η κατοχή
μεταπτυχιακού τίτλου θεωρείται πλέον δεδομένη και απαραίτητη. Η ειδοποιός
διαφορά βρίσκεται στο επίπεδο και στο περιεχόμενο των σπουδών που προσφέρει ένα
εκπαιδευτικό ίδρυμα και όχι απλά και μόνο το πτυχίο. Για παράδειγμα,
στα Full Time MBA και Professional MBA προγράμματα του ALBA δίνουμε ιδιαίτερη
έμφαση στην ανάπτυξη προσωπικών δεξιοτήτων μέσω της συναισθηματικής νοημοσύνης
με το μάθημα «Leadership & Career Potential Development». Δίνεται, λοιπόν, η δυνατότητα στους φοιτητές να σχεδιάσουν το προσωπικό
πλάνο ανάπτυξης των ηγετικών ικανοτήτων τους και κατ’ επέκταση της καριέρας
τους με τη βοήθεια ενός εξατομικευμένου συμβούλου (coach). Παράλληλα, ο σύμβουλος βοηθάει τους φοιτητές να αξιολογήσουν τις
δεξιότητές τους σήμερα, να θέσουν τους μελλοντικούς τους στόχους και να
αναπτύξουν τις συγκεκριμένες δεξιότητες που χρειάζονται για να πραγματοποιήσουν
τα επαγγελματικά τους σχέδια. Η διαδικασία αυτή βασίζεται στο μοντέλο μαθήματος του Richard Boyatzis του Case Western Reserve University.
Αναμφισβήτητη προϋπόθεση για την
επιτυχημένη ένταξη ενός υποψηφίου στην αγορά εργασίας αποτελεί η ολοκλήρωση
αξιόλογων σπουδών (πτυχίο, μεταπτυχιακό). Οι σπουδές αποτελούν τη βάση
στο ξεκίνημα της καριέρας ενός νέου και δίνουν το γνωστικό υπόβαθρο, ωστόσο,
αυτό δεν αρκεί από μόνο του. Εκτός από καλά πτυχία, ένας υποψήφιος θα
πρέπει να διαθέτει συγκεκριμένες γνώσεις και δεξιότητες, όπως για παράδειγμα: η
εξοικείωση με ηλεκτρονικούς υπολογιστές και η γνώση ξένων γλωσσών. Σήμερα,
βέβαια, αυτού του είδους οι δεξιότητες θεωρούνται πλέον δεδομένες από τις
επιχειρήσεις. Τη διαφορά κάνει η εμφάνιση, έστω και μερικών μηνών,
εργασιακή εμπειρία στο βιογραφικό του νέου. Η εμπειρία αυτή μπορεί να
αποκτηθεί κατά τη διάρκεια των σπουδών του με ποικίλους τρόπους: ως
ημι-απασχόληση ή μέσω πρακτικής άσκησης σε κάποια εταιρεία, σαν εθελοντής σε
κάποιον οργανισμό, σαν μέλος μιας οργάνωσης κ.ά.
Υπάρχουν, μάλιστα, θέσεις που
απαιτούν εξειδικευμένες επαγγελματικές δεξιοτήτες και τεχνικές γνώσεις
όπως για παράδειγμα εξειδικευμένα λογισμικά προγράμματα, επιμόρφωση σε
χρηματοοικονομικά, λογιστική, πωλήσεις, μάρκετινγκ κ.α. που μπορεί να
αποκτηθούν με την παρακολούθηση σεμιναρίων ή ειδικών εκπαιδευτικών
προγραμμάτων.
Tέλος, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι τα τυπικά προσόντα πρέπει πάντα να
συνοδεύονται από τις κατάλληλες, κατά περίπτωση, δεξιότητες και χαρακτηριστικά
της προσωπικότητας του υποψηφίου, για παράδειγμα: κριτική σκέψη,
επικοινωνιακές ικανότητες, ομαδικότητα, μεθοδικότητα, ικανότητα εργασίας σε
συνθήκες πίεσης κλπ. που είναι και τα αποφασιστικά κριτήρια για την τελική
επιλογή ενός υποψηφίου.
Όπως προανέφερα, το ανταγωνιστικό
πλεονέκτημα ενός νέου υποψηφίου που προσπαθεί να αποκατασταθεί επαγγελματικά
είναι η ύπαρξη έστω και μερικών μηνών εργασιακής εμπειρίας. Η εξοικείωση με το
εταιρικό περιβάλλον, με συστήματα και δομές που παρουσιάζει μία εταιρεία και
γενικότερα η αίσθηση του πώς λειτουργεί η αγορά, δίνει στον υποψήφιο το
προβάδισμα που απαιτείται για να τον προσλάβει μία εταιρεία. Βέβαια, οι
πολυεθνικές εταιρείες, αλλά και ορισμένες μεγάλες ελληνικές εταιρείες,
συνηθίζουν να προσλαμβάνουν νέους με αξιόλογα πτυχία και με ουσιαστικές
ικανότητες, χωρίς προηγούμενη εμπειρία. Αυτή η τακτική συνηθίζεται διότι
διαθέτουν συγκεκριμένα εκπαιδευτικά προγράμματα και τρόπους ένταξης στο
εργασιακό τους περιβάλλον, στον τρόπο λειτουργίας και γενικότερα στην κουλτούρα
της εταιρείας ούτως ώστε οι νεοπροσληφθέντες να αναπτυχθούν και να
ανταποκριθούν πολύ γρήγορα στις απαιτήσεις όχι μόνο μιας θέσης αλλά της
εταιρείας γενικότερα.
Μαρία Μωραγιάννη
University
Press
Σχόλια